आत्मनिरीक्षणात्मक तंत्र आधारित टेस्ट

मुलाखत, प्रश्नावली व मतावली — टेस्ट (२० प्रश्न)

1. मुलाखतीत सर्वात महत्त्वाचे काय मानले जाते?

प्रश्न विचारण्याची संख्या प्रश्न विचारण्याची रचना आणि स्पष्टता मुलाखत घेणाऱ्याचे वेशभूषा मुलाखत घेण्याचे स्थान

2. प्रश्नावली तयार करताना कोणता घटक महत्त्वाचा आहे?

प्रश्नांचे सुटसुटीत व स्पष्ट स्वरुप किती जास्त शब्दात विचारले आहेत प्रश्नांनी उत्तरांना दबाव आणणे प्रश्नावली रंगीत असणे

3. मतावली (survey) मध्ये 'नमुना' म्हणजे काय?

संपूर्ण लोकसंख्येचा प्रत्येक व्यक्ती अभ्यासासाठी निवडलेली लोकसंख्येचा एक भाग फक्त शाळेतील विद्यार्थी केवळ प्रशासकीय अधिकारी

4. खुल्या प्रश्न (open-ended) च्या फायद्यातले काय?

उत्तरांची सहज विश्लेषणे होतात प्रतिसाद विस्तृत स्वरूपात मिळतात सर्व उत्तर सारखे असतात उत्तर देताना लगेच अंक मिळतात

5. बंद प्रश्न (close-ended) कोणत्या प्रकारचे असतात?

होय/नाही किंवा अनेक पर्याय विस्तृत वर्णन मागणारे फक्त चित्रात्मक फक्त प्रोजेक्ट-आधारित

6. मुलाखतीत 'प्रोबिंग' म्हणजे काय?

उत्तर नोंदविणे अधिक माहिती मिळवण्यासाठी पुढील प्रश्न करणे मुलाखत संपवणे फक्त वेळ पुरवणे

7. प्रश्नावलीत 'लेबलिंग' म्हणजे काय?

प्रश्नांचे क्रम बदलणे प्रत्येकी उत्तराला योग्य कोड/नाम देणे प्रश्नावली छापणे फक्त ऑनलाइन करणे

8. प्रतिकूल (biased) प्रश्न टाळण्यासाठी काय करावे?

नेमके आणि निष्पक्ष भाषा वापरावी प्रश्नात स्वतःचे मत समाविष्ट करावे दीर्घ वाक्य असावे उत्तर देणाऱ्याला दबाव द्यावा

9. ऑनलाईन सर्वे करताना काय काळजी घ्यावी?

गोपनीयता व डेटा सुरक्षा फक्त जास्त प्रश्न विचारणे फक्त चित्रे वापरणे उत्तरांसाठी बक्षिस द्यावेच

10. प्रतिक्रिया दर (response rate) म्हणजे काय?

सर्वे पूर्ण करणाऱ्यांची टक्केवारी सर्वेची एकूण प्रश्नसंख्या सर्वेचा खर्च सर्वेचे कालावधी

11. मानक मुलाखत (structured interview) चे वैशिष्ट्य काय आहे?

प्रश्ने आधीच ठरलेले व एकसारखे असतात प्रश्ने पूर्णपणे मुक्त असतात केवळ चित्रवर्णनपूर्ण प्रश्न कोणतीच नोंद ठेवत नाही

12. प्रश्नावलीतील 'स्केल प्रश्न' म्हणजे काय?

होय/नाही प्रकार मानक मोजणी (उदा. 1 ते 5) देणारे प्रश्न चित्रांची निवड कीवर्ड उत्तर

13. सर्वे मध्ये 'प्रतिसाद वैविध्य (response bias)' काय दर्शवते?

सर्वे प्रश्नांची संख्या उत्तर देताना व्यक्तीच्या पूर्वग्रहामुळे होणारी चूक सर्वेचा माध्यम (online/offline) सर्वेक्षणाचा खर्च

14. मुलाखतीची नोंद घेताना काय उपयोगी आहे?

ऑडिओ/व्हिडिओ रेकॉर्डिंग (परवानगीाने) नोंद घेण्याची गरज नाही फक्त स्मरणशक्तीवर अवलंबून राहणे फक्त दुसऱ्या व्यक्तीवर विसंबून राहणे

15. प्रश्नावली चाचणी (pilot testing) करण्याचा उद्देश काय?

फक्त वेळेचा अंदाज घेणे प्रश्न समजण्यास सोपे आहेत का हे तपासणे सर्वे मुदत वाढवणे उत्तर दात्यांना ओळखणे

16. नैमित्तिक (random) नमुना का वापरतात?

निर्णय सहज होण्यासाठी नमुन्यातून निष्कर्ष सामान्य लोकसंख्येवर लागू करता यावेत वेळ कमी होण्यासाठी सर्वे अनावश्यक करण्यासाठी

17. 'कट-ऑफ' प्रश्न म्हणजे काय?

ज्या प्रश्नावरून निर्णय होतो त्याचा निकष फक्त वर्णनात्मक प्रश्न चित्रावर आधारित प्रश्न सर्व प्रश्नांचा सारांश

18. सर्वे निष्कर्ष सादर करताना काय द्यावे?

फक्त आकडे संदर्भ, पद्धत व मर्यादा स्पष्ट कराव्यात फक्त निष्कर्षे देणे पुरे केवळ चित्रे दाखवणे पुरे

19. अनोळखी उत्तर (anonymous response) का घेणं काहीवेळा आवश्यक असतं?

उत्तर जलद मिळण्यासाठी उत्तरदारांना प्रामाणिक प्रतिसाद देण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी फक्त तांत्रिक कारणासाठी उत्तरं मोठी करण्यासाठी

20. सर्वेक्षणात 'री-कोडिंग' म्हणजे काय?

उत्तरांचे नवीनरित्या कोडिंग करणे (उदा. संक्षेप/गट तयार करणे) सर्वे पुन्हा करणे फक्त फॉर्मॅट बदलणे उत्तर देणार्‍याला बदलणे