महाराष्ट्रातील प्राचीन लेणी आधारित टेस्ट

महाराष्ट्रातील प्राचीन लेणी व शिल्प — 20 प्रश्न

हे प्रश्न महाराष्ट्रातील प्राचीन लेणी, गुफा मंदिरे व शिल्पकलेशी संबंधित आहेत — प्रत्येक प्रश्नासाठी एक पर्याय निवडा. "उत्तर तपासा" दाबल्यावर बरोबर उत्तर हिरव्या रंगात आणि चुकीचे लाल रंगात दर्शवले जाईल. शेवटी तुमचा स्कोअर आणि सर्व योग्य उत्तरांची यादी दिसेल.

1. 1. अजिंठा लेणी विशेषतः कोणासाठी प्रसिद्ध आहेत?
   जैन शिल्पकलेसाठी भित्तिचित्रे व बौद्ध चित्रांसाठी हिंदू देवांच्या मूर्त्यांसाठी मुस्लिम वास्तुशास्त्रासाठी
2. 2. एलोरा गुहांत असलेले प्रसिद्ध 'कैलासा' मंदिर कोणत्या प्रकारे बनवले आहे?
   विटके बांधणी करून विविध दगड एकत्र गुंडाळून अनेक खांब जोडून बनवलेले एकच दगड खड्क्यापासून कोरलेले (Monolithic)
3. 3. एलेफंता लेणी (गुफा) मुंबईजवळील कोणत्या ठिकाणी आहेत?
   पुणे नाशिक गहरापुरी/एलेफंता आयलंड (म्हाडा बेट) औरंगाबाद
4. 4. करला गुफा (Karla Caves) कोणत्या प्रकारच्या वास्तूकरिता प्रसिद्ध आहे?
   मोठ्या बौद्ध चैत्य (Chaitya Hall) जैन मंदिर हिंदू विहार सुफी मजिस्टर
5. 5. कान्हेरी लेणी मुख्यत्वे कोणत्या राष्ट्रीय उद्यानाजवळ आहेत?
   ससंद भागात सांजाय गांधी राष्ट्रीय उद्यान (सातारा) — जवळच्या बॉरिव्हली भागात कोयना अभयारण्यात महाराष्ट्र निसर्ग उद्यानात नाही
6. 6. खालीलपैकी कोणती लेणी UNESCO जागतिक वारसा स्थळे म्हणून नोंदवली आहेत?
   अजिंठा व एलोरा कान्हेरी व करला भजा व बुद्रा पितळखोरा व नागेश्वर
7. 7. एलोरा मधील कैलासा मंदिर कोणत्या राजघराण्याच्या काळात कोरले गेले असे मानले जाते?
   मौर्य राष्ट्रकूट (Rashtrakuta) काळ (Krishna I) चोल गुलाम शासक
8. 8. भजा लेणी (Bhaja Caves) कोणत्या गोष्टींसाठी ओळखले जातात?
   प्राचीन स्तूप व खांबासहितचा चैत्य जैन भित्तिचित्रे एलोरा सारखे कैलासा मंदिर समकालीन शिल्पगृह
9. 9. पांडवलेणी (Pandavleni / Trimbak Caves) कोणत्या जिल्ह्यात आहेत?
   नाशिक सांगली पुणे ठाणे
10. 10. एलोरा गुहेत कोणत्या धर्माशी संबंधित अनेक गुहा एकत्र आढळतात?
    फक्त बौद्ध फक्त जैन बौद्ध, हिंदू व जैन — तीनही धर्म फक्त हिंदू
11. 11. अजिंठा चित्रकला मुख्यतः कोणत्या धार्मिक परंपरेशी संबंधित आहे?
    जैन परंपरा बौद्ध परंपरा हिंदू परंपरा सिख परंपरा
12. 12. अजिंठा व एलोरा गुफा प्रमुखत्वे कोणत्या कालखंडातील मानल्या जातात?
    10व्या–12व्या शतक ख्रिष्टपूर्व 2री शतक ते 6 वा शतक व नंतरचा काळ (गुप्त/वाकाटक इ.) 15व्या–17व्या शतक नवव्या शतक
13. 13. एलोरा गुहांचा एकूण क्रमांक सुमारे किती आहे?
    12 20 34 50
14. 14. जोघेश्वरी (Jogeshwari) लेणी कोणत्या महानगरात आहेत?
    पुणे मुंबई औरंगाबाद नागपूर
15. 15. बेडसे (Bedse) लेणी कोणत्या जिल्ह्यात आहेत (नजीकच्या प्रमुख शहरासह)?
    जवळ – पुणे (Pune) जवळ – नागपूर जवळ – नाशिक जवळ – औरंगाबाद
16. 16. करला आणि भजा लेणी सामान्यतः कोणत्या काळातील बौद्ध वास्तुर्देखील दर्शवतात?
    मौर्य काळ प्रथमशतक ते चौथं शतक — प्राथमिक बौद्ध योग 12 व्या शतक आधुनिक काळ
17. 17. खालीलपैकी कोणती लेणी मुख्यत्वे बौद्ध विहार (Vihara) म्हणून ओळखली जातात?
    भजा आणि करला एलोरा कान्हेरी आणि अजिंठा (विशेषतः विहार भाग) एलेफंता
18. 18. एलेफंता गुफांमधील प्रसिद्ध शिल्प कोणत्या देवाच्या प्रतिनिधीत्व करतात?
    विष्णू शिव — त्रिमूर्ती व विविध अवतार बुद्ध गणपती
19. 19. एलोरा गुहा परिसर तीन धर्मांच्या (बौद्ध, हिंदू, जैन) स्थापत्याचे दर्शन देतो — हे कोणत्या प्रकारच्या कलात्मक संमिलनाचे उदाहरण आहे?
    केवल बौद्ध शिल्प केवल जैन वास्तुकला बहुधार्मिक / बहुधार्मिक सहअस्तित्व (Religious plurality) इस्लामी वास्तुकला
20. 20. अजिंठा वरची चित्रकला सामान्यतः कोणत्या तंत्राने बनवली गेली आहे?
    तेलचित्र तंत्र अक्रेलिक पेन्टिंग जलरंग (Watercolor) फ्रेस्को/फ्रेस्को-सेको तंत्र (Fresco-secco technique)