दिनविशेष 1 जानेवारी

 

1 जानेवारी या दिवशी घडलेल्या काही महत्वाच्या घटना, जन्म आणि मृत्यू खालीलप्रमाणे आहेत:

महत्वाच्या घटना:

• 1600 – ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीची स्थापना झाली.
• 1877 – व्हिक्टोरिया राणीला भारताची सम्राज्ञी जाहीर करण्यात आले.
• 1948 – आंतरराष्ट्रीय अणु उर्जा आयोग (IAEA) ची स्थापना झाली.
• 1956 – भारतात राज्य पुनर्रचना कायदा अंमलात आला.
• 1973 – ब्रिटन, आयर्लंड आणि डेन्मार्क यांचा युरोपियन युनियनमध्ये (EU) प्रवेश झाला.

जन्म:

• 1638 – शिवाजी महाराजांचे पुत्र राजाराम महाराज (मराठा साम्राज्याचे तिसरे छत्रपती).
• 1894 – सत्येंद्रनाथ बोस, प्रख्यात भारतीय भौतिकशास्त्रज्ञ.
• 1919 – वाझे गुरुजी (वि. ग. वाळिंबे), लेखक, साहित्यिक.
• 1952 – नाना पाटेकर, प्रसिद्ध भारतीय अभिनेते.

मृत्यू:

• 1995 – ओमप्रकाश, ज्येष्ठ हिंदी अभिनेते.
• 2001 – मधुकर केशव धोंड, प्रसिद्ध भारतीय कलावंत, लेखक.

---

अधिक ऐतिहासिक घटना:

• 45 BCE – जुलियन कॅलेंडरप्रमाणे 1 जानेवारीपासून नवीन वर्षाची सुरुवात करण्याची परंपरा सुरू झाली.
• 1801 – युनायटेड किंगडम ऑफ ग्रेट ब्रिटन आणि आयर्लंडची अधिकृत स्थापना झाली.
• 1876 – कोलकात्यात भारतातील पहिल्या टेलिफोन सेवा सुरू करण्यात आली.
• 1894 – मुंबईतील सिमला ऑफिसमध्ये भारतीय चलन नोटा छापण्यास सुरुवात झाली.
• 1999 – युरोपियन युनियनने ‘युरो’ या चलनाची अधिकृत घोषणा केली.
• 2002 – युरो नोटा आणि नाणी युरोपमध्ये वापरण्यास सुरुवात झाली.

---

अजून काही जन्म:

• 1910 – अब्दुल हमीद (माजी राष्ट्रपती, बांगलादेश).
• 1919 – जे. डी. साळुंखे, सामाजिक कार्यकर्ते.
• 1938 – बाबा आमटे यांचे पुत्र डॉ. प्रकाश आमटे, समाजसेवक (जन्मदिवसाचे इतर स्रोत).

---

अजून काही मृत्यू:

• 1984 – अंशुमान गायकवाड यांचे वडील दत्तात्रय गायकवाड, भारतीय क्रिकेट खेळाडू (मृत्यूची तारीख काही ठिकाणी 1 जानेवारी नोंदवलेली आहे).
• 1994 – प्रमोद बिस्मिल, हिंदी कवी.

• अनेक देशांमध्ये नवीन वर्ष म्हणून 1 जानेवारी रोजी उत्सव साजरे केले जातात.