मी विजयकुमार किसन भुजबळ Knowledge is Power या ब्लॉगवर सहर्ष स्वागत करत आहे WELCOME TO MY EDUCATIONAL BLOG KNOWLEDGE IS POWER THANKS FOR VISIT MY BLOG AND FOLLOW MY BLOG
इयत्ता पाचवी नवोदय परीक्षा स्कॉलरशिप परीक्षा स्पर्धा परीक्षा उपयुक्त वेब साईट * FOLLOW MY BLOG

रविवार, २९ जानेवारी, २०२३

Scholarship exam test

SOLVE THE TEST AND GET THE CERTIFICATE

भारतातील प्रसिद्ध वास्तुशिल्पे

 भारतातील प्रसिद्ध वास्तुशिल्पे ... भारतीय शिल्पकलेचा समृद्ध मोठा वारसा असणारी ही वास्तुशिल्पे  जरूर पहा.. भारताचे प्रसिद्ध वास्तु शिल्पे खालील प्रमाणे...


 इंडिया गेट - दिल्ली 

कुतुबमिनार - दिल्ली 

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली

जयस्तंभ - चित्तोड

 गोलघुमट - विजापूर

 सुवर्णमंदिर - अमृतसर 

 

हवामहल- जयपूर

 बुलंद दरवाजा - फत्तेपूर सिक्री (आग्रा)

सूर्यमंदिर कोणार्क- (ओरिसा)

गेट वे ऑफ इंडिया - मुंबई 

 कैलास लेणी - वेरूळ (औरंगाबाद)

गोमटेश्वर - श्रवणबेळगोळ (कर्नाटक)

चारमिनार - हैद्राबाद   

 

विवेकानंद स्मारक - कन्याकुमारी  

खजुराहो मंदिर - मध्यप्रदेश

राजघाट म. गांधी समाधी - दिल्ली 

लाल किल्ला - दिल्ली

सारनाथ - वाराणसी 

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली


जामा मशीद - दिल्ली 

आनंदभवन-अलाहाबाद

भारतातील अभयारण्ये

 भारतातील  अभयारण्ये

  भारत हा देश वन्य प्राणी संपत्तीने संपन्न आहे भारताच्या राज्यामधील प्रमुख अभयारण्य व त्यांचे मधील प्राणी यांची माहिती खालील प्रमाणे....

पेरियार अभयारण्य (हत्ती). इदुकी (केरळ) 

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली


 गीरचे अभयारण्य (सिंह) जुनागड (गुजरात)


 चंद्रप्रभा अभयारण्य  वाराणसी (उत्तर प्रदेश)


 जालपाडा अभयारण्य जलपैगुडी (पश्चिम बंगाल)


 राधानगरी अभयारण्य (गवे)  कोल्हापूर (महाराष्ट्र)


 मेळघाट अभयारण्य (वाघ) अमरावती (महाराष्ट्र) 

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली


देऊळगाव रेहेकुरी अभयारण्य (काळवीट) -

अहमदनगर (महाराष्ट्र)

 सुंदरवन अभयारण्य (वाघ)  चोवीस परगणा (प. बंगाल)


 मानस अभयारण्य (वाघ) बारपेटा (आसाम) 

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली


 इंद्रावती अभयारण्य (वाघ) बस्तर (छत्तीसगढ)


 रणथंबोर अभयारण्य (वाघ) -सवाई माधवपूर (राजस्थान)


सुलतानपूर लेक अभयारण्य (पक्षी) गुरगाव (हरियाणा) 


घटप्रभा अभयारण्य (पक्षी) बेळगाव (कर्नाटक)


 मेलपट्टू अभयारण्य (पक्षी) नेल्लोर (आंध्रप्रदेश)


 पलामू अभयारण्य (वाघ) दातीनगंज (झारखंड)


सिमलीपाल अभयारण्य (वाघ) मयूरभंज (उडिसा)


 मुदुमलाई अभयारण्य  निलगिरी (तामिळनाडू)

 

नागार्जुनसागर श्रीशैलम् अभयारण्य  आंध्र प्रदेश


 रंगनथिट्ट अभयारण्य (पक्षी)  म्हैसूर (कर्नाटक)


भद्रा अभयारण्य (हत्ती)  चिकमंगळूर (कर्नाटक) 

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली


 तानसा अभयारण्य  तानसा ठाणे (महाराष्ट्र)


दांडेली अभयारण्य  धारवाड (कर्नाटक)


 गौतमबुद्ध अभयारण्य (वाघ) गया (बिहार)

🙏🙏🙏




















 























शनिवार, २८ जानेवारी, २०२३

जागतिक सूर्य नमस्कार दिन

⭐⭐जागतिक सूर्य नमस्कार दिन⭐⭐

 भारतीय तिथी माघ महिन्यातील रथ सप्तमी (शुक्ल सप्तमी); आजच्या दिवशी जागतिक सूर्यनमस्कार दिवस साजरा केला जातो. या दिवशी विविध ठिकाणी सकाळी सूर्योदयाला सूर्य नमस्कार स्पर्धा आयोजित केल्या जातात.

सूर्योदयानंतर, श्वासाचे नियमन करून एका विशिष्ट क्रमाने १० किंवा १२ योगासने करणे याला सूर्यनमस्कार म्हणतात. सूर्यनमस्कारामुळे आपले आरोग्य चांगले राहते आणि आपल्या स्मरणशक्तीचाही विलक्षण विकास होतो. सूर्यनमस्कार किंवा साष्टांग नमस्कार ही तथाकथित सूर्य-उपासनाच आहे. हिच्यामुळे सर्वांगसुंदर व्यायाम होतोच पण आत्मिक, मानसिक, व शारीरिक सामर्थ्यही प्राप्त होते. हा व्यायाम अल्पमोली आणि बहुगुणी आहे असे म्हणतात.

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली

सूर्यनमस्कारात बारा आसन पवित्र्यांचा समावेश आहे. ते बारा पवित्रे असे आहेत:

1)प्रणामासन किंवा नमस्कारासन,

2)हस्त उत्तासन,

3)पादहस्तासन,

4)अश्वससंचालनासन,

5)पर्वतासन,

6)अष्टांग नमस्कार,

7)भुजंगासन,

8)पर्वतासन,

9)अश्वतसंचालनासन,

10)पादहस्तासन,

11)हस्त उत्तासन,

12) प्रणामासन 

हे नमस्कार घालताना, प्रथम सूर्याचे नाव घ्यायचे ‘ओम मित्राय नमः’ आणि मग वरील बारा पवित्रे घ्यायचे. एक नमस्कार पूर्ण झाल्यावर सूर्याचे दुसरे नाव घेऊन दुसरा सूर्यनमस्कार अशी बारा नावे घेऊन बारा नमस्कार घालायचे. 

ही बारा नावे अशी आहेत: 

1) ओम मित्राय नमः 

2) ओम सूर्याय नमः

3) ओम खगाय नमः

4) ओम हिरण्यगर्भाय नमः

5) ओम आदित्याय नमः

6) ओम अकार्य नमः

7) ओम रवये नमः

8) ओम भानवे नमः

9) ओम पूष्णय नमः

10) ओम मरिचये नमः

11) ओम सवित्रे नमः

12) ओम भास्कराय नमः  

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली

साष्टांग नमस्कार श्लोक - उरसा शिरसा द्रष्ट्या वचसा मनसा तथा| पदाभ्यां कराभ्यां जानुभ्यां प्रणामः अष्टांग उच्यते ||

अर्थ - दृष्टी, मन आणि वाणी संयमीत करुन (एक) छाती, (एक) मस्तक, (दोन) पाय,  (दोन) हात, (दोन) गुडघे, या आठांनी जो नमस्कार करायचा त्याला साष्टांग नमस्कार म्हणतात.{१}

मूळ संपादन करा

हिंदू धर्मात सूर्याला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. सूर्य हे शैव पंथीय समाजात शंकराचे तर वैष्णव पंथीय समाजात विष्णूचे एक अंग मानले जाते. वेदांमध्ये व पौराणिक ग्रंथांमध्ये सूर्याची उपासना करण्याबद्दल अनेक संदर्भ सापडतात. उगवत्या व मावळत्या सूर्याला दंडवत घालणे हे सूर्यनमस्कारांचे प्रथम उद्दिष्ट आहे.

आदित्यस्य नमस्कारं ये कुर्वन्ति दिने दिने।

जन्मान्तरसहस्रेषु दारिद्ऱ्यं नोपजायते ।।

जे साधक दररोज सूर्य नमस्कार करतील, त्यांना सहस्र जन्म दारिद्ऱ्य येत नाही (काहीही कमी पडत नाही)

सूर्य नमस्कार हा सर्वागीण व्यायाम आहे. सर्व यौगिक अभ्यासासाठी सूर्योदयाची वेळ सर्वोत्तम मानली गेली आहे. त्याचप्रमाणे सूर्य नमस्कारसुद्धा सूर्योदयाच्या समयी घालणे हितकारक आहे. उघड्यावर हवेशीर जागेवर रिकाम्या पोटी सूर्य नमस्कार घालावेत. मन शांत आणि प्रसन्न असल्यावर सर्व योगाभ्यासाचा आपणावर विशेष परिणाम होतो, असे म्हणतात. 

*सूर्यनमस्कारांतील आसने मंत्र *

प्रत्येक सूर्यनमस्काराची सुरुवात करताना प्रणामासनात खालील मंत्र म्हटले जातात. त्या त्या मंत्राचा शरीरातील चक्राशी संबंध आहे, असे म्हणतात.

क्र. मंत्र चक्र

१ ॐ मित्राय नमः अनाहत चक्र

2 ॐ रवये नमः विशुद्धी चक्र

३ ॐ सूर्याय नमः स्वाधिष्ठान चक्र

४ ॐ भानवे नमः आज्ञा चक्र

५ ॐ खगाय नमः विशुद्धी चक्र

६ ॐ पूष्णे नमः मणिपूर चक्र

७ ॐ हिरण्यगर्भाय नमः स्वाधिष्ठान चक्र

८ ॐ मरीचये नमः विशुद्धी चक्र

९ ॐ आदित्याय नमः आज्ञा चक्र

१० ॐ सवित्रे नमः स्वाधिष्ठान चक्र

११ ॐ अर्काय नमः विशुद्धी चक्र

१२ ॐ भास्कराय नमः अनाहत चक्र

१३ ॐ श्री सवित्रू सुर्यनारायणाय नमः 

सूर्यनामांचा क्रम (सिक्वेन्स) लक्षात ठेवण्यासाठी खालिल श्लोकाचा काही जण उपयोग करतात 

|| मित्र रवि सूर्य भानू खग पूष्ण हिरण्यगर्भ| आदित्य च मरिच सवित्रे अर्क भास्कर नमो नमः||


मित्र= जगन्मित्र , रवी= सर्वाना पूजनीय, सूर्य-प्रवर्तक,संचालक, भानू=तेज देणारा, खग= अकाशातून हिंडणारा, पूषा-पोषण करणारा, हिरण्यगर्भ=पोटात तेज असणारा, मरीच=रोगनाशक, आदित्य= सर्वाकर्षक, सविता= सर्व उत्पादक, अर्क= आदरणीय, भास्कर= प्रकाशमान असे याचे अर्थ आहेत.{१}

सूर्यनमस्कार व श्वासोच्छवास

सूर्यनमस्कारांत वापरल्या जाणाऱ्या बऱ्याचशा आसनांचा ऐतिहासिक ग्रंथांत उल्लेख आढळतो. साष्टांग नमस्कार हे सूर्यनमस्कारातील एक आसन पुरातनकाळापासून सूर्याला प्रणाम करण्याकरिता वापरले गेले आहे. धेरंड संहितेमध्ये भुजंगासन हे ३२ महत्त्वाच्या आसनांमध्ये गणले गेले आहे. अधोमुक्त श्वानासनाचे वर्णन मल्लपुराणात केले गेले आहे.

सूर्यनमस्कारात आरोग्य, दीर्घायुष्य, कार्यक्षमता हेच ध्येय डोळ्यासमोर ठेवायचे असते. या आसनामुळे आयुष्य, बल आणि बुद्धिचा विकास होतो. मस्तक, मान, हात, पाय, छाती, पोट, कंबरेचे स्नायू, मेरुदंड, पायाची बोटे, गुढगे, सर्व सांधे यांना व्यायाम घडतो. तसेच पोटाचे जडत्व, अनावश्यक वाढलेला मेद, ओटीपोटातील चरबी, थायरॉईडसारखे विकार, लहान मुलांचे फिरलेले हातपाय व हाडांचे काही दोष, गंडमाळा, घशातील विकार नाहीसे होतात. क्षयापासून संरक्षण मिळते, मनोबलाचा विकास होतो. शरीरात शुद्ध रक्ताचा सारख्या प्रमाणात संचार होतो.  

सूर्यनमस्कार करा तंदुरुस्त रहा धन्यवाद 🙏🙏🙏🙏

स्कॉलरशिप परीक्षा टेस्ट 17

टेस्ट सोडवा सर्टिफिकेट मिळवा....

शुक्रवार, २७ जानेवारी, २०२३

चला मत नोंदवूया!



‘महाराष्ट्रातील साडेतीन शक्तीपीठे आणि नारीशक्ती’ या विषयावर अतिशय आकर्षक असा #चित्ररथ अनुषंगिक माहिती व गाण्याच्या साथीने कर्तव्यपथावरील संचलनात सहभागी झाला. या चित्ररथाला जिंकून देण्याची संधी आता आपल्याला मिळाली आहे. चला मत नोंदवूया!


#RepublicDay2023 

#Tableau


➡️कसे नोंदवाल मत? 

👇मार्ग पहिला :- 

स्वत:च्या नोंदणीकृत भ्रमणध्वनी क्रमांकावरून MYGOVPOLL 337011,12 असा संदेश 7738299899 या क्रमांकावर पाठवावा. 


👇मार्ग दुसरा :-

प्रथमत: https://secure.mygov.in/group-poll/vote-your-favorite-tableau-republic-day-2023/ या लिंकवर क्लिक करुन लॉगिन करा. त्यानंतर महाराष्ट्राचा #चित्ररथ निवडून मत नोंदवा.

31/1/2023 अखेर  आपले मत नोंदवा 🙏🙏🙏

गुरुवार, २६ जानेवारी, २०२३

घराचे वास्तुशात्र

 *घराचे वास्तुशात्र*


     जिथे आपण सर्वजण *एकत्र राहतो,* एकमेकांना *आधार* देतो, *सुखदुःखे* वाटून घेतो. *ती वास्तू* फक्त आनंदी नसावी तर *समाधानी* असावी. आनंद हा *भौतिक पातळीवर* असतो आणि समाधान *आत्मिक पातळीवर* असते.     

  साखर, लिंबू, मीठ हे सारे पदार्थ आपापल्या आनंदात एकत्र रहातात. पण जेंव्हा ते एकमेकांत मिसळतात, तेंव्हाच विलक्षण मधुर चवीचे सरबत तयार होते. त्यासाठी लिंबाला कापून आणि पिळून* घ्यावे लागते तर *मीठ व साखरेला* पाण्यात *विरघळून* एकजीव व्हावे लागते. 

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली

☝️ *​म्हणून पती-पत्नी एकमेकांना अनुरूप असण्यापेक्षा एकरूप असावेत.* कारण *गृहमंदिरात* जर पती-पत्नी मनाने एकरूप झाले, तर *चवदार सरबत* नाही तर *मधुर-अमृत* तयार होईल.

आपले *आईबाबा* एकमेकांशी किती प्रेमाने *वागताहेत* हे बघून मुलांच्या *मनावर आणि शरीरावर* अत्यंत *शुभ परिणाम* होतो.अन्यथ: ती मनातल्या मनात *कुढत* राहतात.

मुले ही *अनुकरणप्रिय* असतात. आईचा *कडवट चेहरा,* वडिलांचा *आरडा-ओरडा* घराचा अक्षरशः उकिरडा करतो. आणि मग *वास्तुतज्ज्ञ* या समस्येच्या मुळाशी न जाताच फक्त *अतार्किक, अशास्त्रीय* आणि बिनबुडाचे उपाय सुखवितो. आणि आपण *निर्बुद्ध मंडळी* त्यावर हजारो रुपये खर्च करुन *पस्तावतो.*

 अरे, *बाबांनो* कोणी बाहेरच्या माणसाने भरपूर *पैसे घेऊन* तुमच्या घरात *"शांती"* आणणे  शक्य आहे का.?!!!  

××××

*तुम्ही घरातली सर्व मंडळी समंजसपणे वागून, एकमेकांवर प्रेम करून वास्तू समाधानी ठेवू शकता.* 

ज्येष्ठ नागरिकांनी *प्रकृती साथ* देत असेल तर, *अर्थार्जन* करून मुलांना हातभार लावावा. 

*​रिटायर्ड लाईफ म्हणजे निष्क्रियता नव्हे.​* काहीही कारण नसताना सारखे *लोळत पडलेली* माणसे घरात हाॅस्पिटलचे वातावरण तयार करतात.

   🏌️‍♂️मुलांनीही *जन्मभर कष्ट* केलेल्या *आई-वडिलांशी* खूप *नम्रतेने* वागावे. त्यांच्या चुका काढत बसू नये. *सून* म्हणून आपले सारे विश्व सोडून आपल्या घरी आलेल्या मुलीला *खूप प्रेम आणि आधार* द्यावा. ती खूप पुढारलेल्या वातावरणात शिकलेली *आधुनिक मुलगी* आहे. आपणच *जनरेशन गॅप* कमी करावा. अर्थात *सुनेने सुद्धा* सासरी साऱ्यांना असा *लळा* लावावा, की सून माहेरी गेली की *सुनं-सुनं* वाटलं पाहिजे.

घरात मेणबत्या *फुंकून* आणि *डोक्यावर कचरा* पाडून घेऊन वाढदिवसाचा *धांगडधिंगा* करण्यापेक्षा मुलाचे *निरांजन* ओवाळून *औक्षण* करावे. भोजनाचे वेळी *आनंदी वातावरण* ठेवावे. *पत्नी जेवली का* विचारपूस करावी. घरामध्ये सर्वांनी खूप *संयमाने* बोलावे.एकमेकांच्या चुका पदरात घ्याव्यात. एकजण *चिडला* तर दुसऱ्याने *शांत* बसावे.  

गोपुरम मीनाक्षी मंदिर (मदुराई) ताजमहल - आग्रा अजिंठा लेणी - अजिंठा (औरंगाबाद) दिलवाडा जैन मंदिरे - माऊंट आबू जंतरमंतर - दिल्ली

🤓पहा ना,गवत नसलेल्या जागी *पडलेला अग्नी* जसा *आपोआप शांत* होतो, तसे *सारे शांत* होईल. चालतानाही *घरात पाय आपटू नयेत.* शांतपणे वस्तू हाताळाव्यात.उगीचच *भांड्यांची* आदळ-आपट करु नये. *​पुरुषांनीही* घरात *नीटनेटके* रहावे. सतत फक्त *बायकांनीच* सदाफुलीसारखे *टवटवीत* राहावे, ही अपेक्षा बरोबर नाही.​

*⚘अशी राहते समाधानी वास्तु!*⚘

म्हणून म्हणतो, *तुम्हीच व्हा तुमचे वास्तुतज्ज्ञ* आणि करा आपली *वास्तुदेवता प्रसन्न.* !! 


👇🏻घरातील प्रत्येकाच्या *मोबाईलमध्ये* हा मॅसेज गेला, तर प्रत्येक घर *सुखी व समाधानी* होऊ शकेल.    

धन्यवाद 🙏🙏🙏🙏🙏🙏

भारत चे नागरी पुरस्कार 2023

 ७४व्या प्रजासत्ताक दिनाच्या पूर्वसंध्येला केंद्र सरकारकडून पद्म नागरी पुरस्कारांची करण्यात आली आहे. यामध्ये पद्मश्री, पद्मभूषण आणि पद्मविभूषण पुरस्कारांचा समावेश आहे.

यामध्ये एकूण १०६ जणांना पद्म पुरस्कार जाहीर झाले आहेत. यांपैकी ६ पद्मविभूषण, ९ पद्मभूषण तर ९१ पद्मश्री जाहीर झाले आहेत. यामध्ये महाराष्ट्रातील एकाचा समावेश आहे 

सर्व पुरस्कार प्राप्त मान्यवरांचे अभिनंदन 💐💐🌹🌹 आणि खूप खूप 💐💐🌹🌹💐💐🌹🌹👌




-पद्म विभूषण-


डॉ. दिलीप महलानाबीस (मरणोत्तर)


झाकीर हुसेन (कला)


एस. एम. कृष्णा (पब्लिक अफेअर्स)


बाळकृष्ण दोषी (मरणोत्तर)


श्रीनिवास वर्धन


मुलायमसिंह यादव


पद्मभूषण-


एस.एल. भैरप्पा


कुमार मंगलम बिर्ला


दीपक धार


वाणी जयराम


स्वामी चिन्ना जियर


सुमन कल्याणपूर


कपिल कपूर


सुधा मूर्ती


कमलेश दी. पटेल  

पद्मश्री 

91 मान्यवरांना पद्मश्री पुरस्कार जाहीर झाला असून यामध्ये महाराष्ट्रातील भिकुजी इदाते (समाजसेवा), प्रा. प्रभाकर मांडे (साहित्यिक, समीक्षक), राकेश झुनझुनवाला (उद्योगपती), परशुराम खुणे (झाडीपट्टी रंगभूमी कलाकार), रमेश पतंगे (साहित्यिक), गजानन जगन्नाथ माने (समाजसेवक), रविना टंडन (अभिनेत्री), कोमी नरिमन वाडिया (कला) यांचा समावेश आहे. त्याचबरोबर सुकामा आचार्य (अध्यात्म, हरयाणा), व्ही. पी. अप्पुकुट्टन पोडुवल (गांधीवादी विचारवंत, केरळ), 98 वर्षीय तुला राम उप्रेती (जैविक शेती, सिक्कीम), 102 वर्षीय मंगला कांती रॉय (सरिंदा वादक, पश्चिम बंगाल), जोधाबाई बायगा (कला, मध्य प्रदेश), मुनीश्वर चंदावार (वैद्यकीय, मध्य प्रदेश), राधाचरण गुप्ता (लेखक, उत्तर प्रदेश), अहमद हुसैन, मोहम्मद हुसैन (कला, राजस्थान), रतन चंद्राकार (वैद्यकीय, अंदमान-निकोबार), आरिझ खंबाटा (उद्योगपती, गुजरात), हेमचंद्र गोस्वामी (कला, आसाम), प्रीतीकाना गोस्वामी (कला, पश्चिम बंगाल), बिकराम बहादुर जमातिया (समाजसेवा, त्रिपुरा) आदींचा पद्मश्री पुरस्काराने सन्मान करण्यात येणार आहे.




बुधवार, २५ जानेवारी, २०२३

महात्मा फुले आणि सावित्रीबाई फुले प्रश्नमंजुषा

 *सामाजिक प्रश्नमंजुषा*

क्रांतीज्योती महात्मा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांच्या जीवनावरील आधारित प्रश्नमंजुषा.........


 प्र.१. महात्मा ज्योतिराव फुले यांच्या आई व वडिलांचे नांव काय होते ?

 उत्तर - चिमणाबाई व गोविंदराव

 प्रश्न २.  महात्मा फुले सावित्रीबाई फुले यांच्या दत्तक पुत्राचे नांव काय होते ?

 उत्तर - यशवंत 

 प्रश्न 3.  यशवंत कुणाचा मुलगा होता ?

 उत्तर - विधवा ब्राम्हण काशीबाई चा 

 Q.4.  सावित्रीबाई फुले यांचा जन्म कोठे झाला ?

 उत्तर - नायगांव खंडाळा तालुका जिल्हा सातारा

 Q.5.  महात्मा फुले यांचा जन्म कोठे झाला?

 उत्तर - कटगुण सातारा जिल्हा

 प्र.६.  महात्मा फुले यांच्या जिवनावर कोणत्या विचारवंताच्या पुस्तकाचा प्रभाव पडला ?

 उत्तर - थॉमस पेन 

 प्र.७.  महात्मा फुले यांच्या मावस बहिणीचे नांव काय होते?

 उत्तर - सगुणाबाई क्षीरसागर

 प्र.८.  महात्मा फुले व सावित्रीबाई फुले यांच्या लग्नाच्या वेळेस त्यांचे वय किती होते ?

 उत्तर - 13 व 9 वर्ष 

 प्र.९. महात्मा फुले व सावित्रीबाई फुले यांचे लग्न कोणत्या तिथीला व इ.स. मध्ये झाले ?

 उत्तर - फाल्गुन वद्य पाच शके १७६२ इ.सन १८४० मध्ये झाले.

 प्र.१०.  सावित्रीबाई फुले यांच्या वडीलाचे नांव काय होते ?

 उत्तर - खंडोजी नेवासे पाटील

 प्र.११.  महात्मा फुले यांचे पूर्वीचे आडनाव काय होते होते ?

 उत्तर - गोर्‍हे

 प्र.१२.  गोविंदराव फुले यांच्या वडीलाचे नांव काय होते ?

 उत्तर - शेटीबा 

 प्र.१३.  शेट्टीबा यांना किती मुले होती ? नांव काय ?

 उत्तर - तीन मुले होती.१) कृष्णाजी गोरे २)राणोजी  गोरे ३) गोविंद गोरे 

 प्र.१४.  शिटीबा यांच्या वडीलाचे नांव काय होते ?

 उत्तर - कोंडाजी 


 प्र.१५. कोंडाजी च्या वडीलाचे नांव काय होते ?

 उत्तर - रानोजी

 प्र.१६. राणोजी च्या वडिलांचे नांव काय होते ?

 उत्तर - बुधोजी 

 प्र.१७.  बुधोजी यांना कोणत्या आडनावाने ओळखले जात होते ?

 उत्तर - चौगुले

 प्र.१८.  गोविंदराव यांचे आडनाव फुले का झाले ?

  उत्तर -  पुणे शहरात शेटीबा फुलांचा व्यवसाय करू लागल्यामुळे त्यांचे आडनाव फुले  झाले.

 प्र.१९.  गोविंदराव फुले यांना किती मुले होती ? नांव काय ?

 उत्तर - तीन मुले होती. १) राजाराम २)धोंडीबा ३)ज्योतिबा 

 प्र.२०.  गोविंदराव यांनी कोणाच्या सांगण्यावरून ज्योतिबा फुले यांना शाळेतून काढले ?

 उत्तर- कृष्ण देव

 प्र.२१.  कोणाच्या सांगण्यावरून गोविंदरावानी जोतिबानां परत शाळेत घातले ?

 उत्तर -  मुस्लीम मित्र मुंशी गफार बेग व मेजर लिजिंट

 प्र.२२.- महात्मा फुले यांचा जन्म केंव्हा झाला ?

 उत्तर - 11 एप्रिल 1827 

 प्र.२३. महात्मा फुले यांचा मृत्यू केंव्हा झाला ?

 उत्तर - 28 नोव्हेंबर 1890 

 प्र.२४.  सावित्रीबाई फुले यांचा जन्म केंव्हा झाला ?

 उत्तर - 3 जानेवारी 1831

 प्र.२५. सावित्रीबाई फुले यांचा मृत्यू केव्हा झाला ?

 उत्तर - 10 मार्च 1897

 प्र.२६.  सावित्रीबाई फुले यांचा मृत्यू कशामुळे झाला?

 उत्तर: प्लेग या साथीच्या रोगाने

 प्र.२७. महात्मा फुले यानां कोणाच्या लग्नात सनातन्याकडून अपमानीत करण्यात झाले होते ?

 उत्तर - परम ब्राम्हण मित्र सखाराम हरी परांजपे

 प्र.2८.  महात्मा फुले यांनी कोणत्या वर्षी अस्पृश्यानां पाण्यासाठी आपल्या घरातील विहीर  खुली केली ?

 उत्तर- इसवी सन 1849

 प्र.३०. महात्मा  फुले यांनी विधवा महिला आश्रमची स्थापना केंव्हा केली ?

 उत्तर - इसवी सन 1871

 प्र.३१ सावित्रीबाई फुले यांच्या शिक्षण क्षेत्रातील महिला सहकारी कोण ?

 उत्तर - फातिमा शेख

 प्र.३२.  महात्मा फुले यांचे शस्त्र विद्येतील गुरु कोण होते?

 उत्तर- अद्यक्रांतीगुरु वस्ताद लहुजी साळवे

 प्र.३३.  महात्मा फुले यांना 'महात्मा' ही पदवी समाजाने कोणत्या वर्षी दिली?

 उत्तर - 11 मे 1888

 प्र.३४.  महात्मा फुले यांनी आपला वसीयत नामा केंव्हा लिहिला ?

 उत्तर - 10 जुलै 1871


 प्र.35.  फुले दांपत्ये यांनी आपल्याच शाळेत शिकलेल्या कोणत्या दोन विद्यार्थ्यांना शिक्षक केले ?

 उत्तरः धुराजी आप्पाजी चांभार व रानबा महार

 प्रश्न.36. महात्मा फुले यांनी कोणास ब्राह्मणेत्तरातील  पंडित बनवले होते ?

 उत्तर - धोंडिराम कुंभार

 प्र.३७.  महात्मा फुले यांच्या मावस बहीण सगुनाबाई क्षीरसागर यांचे निधन केंव्हा व कशामुळे झाले ?

 उत्तर - 6 जुलै 1854 कॉलरा साथीचा रोगामुळे

 प्र.३८.  महात्मा फुले यांनी कोणते पुस्तक सगुणाबाईला त्यांच्या मृत्यू पश्चात अर्पण केले ?

 उत्तर - "निर्मिकाचा शोध" हे पुस्तक..

 प्र.३९. खादीचा पुरस्कार व प्रसार सर्वप्रथम कोणी केला ?

 उत्तर- सावित्रीबाई फुले

 प्र.४०.  महात्मा ज्योतिबा फुले यांच्या चितेला अग्नी कोणी दिला ?

 उत्तर - सावित्रीबाई फुले

 प्र.४१.  परक्याच्या मुलास दत्तक पुत्र म्हणून दत्तक घेणारे पहिले दांपत्य कोण ?

 उत्तर - फुले दांपत्य ( महात्मा फुले व सावित्रीबाई फुले)

 Q.42. सत्यशोधक समाजाच्या पहिल्या महिला अध्यक्ष कोण ?

 उत्तर - सावित्रीबाई फुले

 प्र.43. महात्मा फुले यांच्या जीवनावर कोणत्या पुस्तकाचा प्रभाव पडला ?

 उत्तर - थाॅमस पेन यांचे "राईटस आॅफ द मेन"

 Q.44.   मि.& मिसेस मिचेल यांच्या पहिले अध्यापक प्रशिक्षण केंद्र  व सावित्रीबाई यानी चालवलेल्या"नॉर्मल स्कूल" मधून पहिल्या शिक्षिका होण्याचा मान कोणास जातो ?

  उत्तर - उस्मान शेख यांची बहीण फातिमा शेख

 प्र.४५.  दीडशे- पावनेदोन वर्षांपूर्वी पुणे व परिसरातील 18 शाळांचे संचलन करणाऱ्या पहिल्या शिक्षणतज्ञ पहिल्या मुख्याधिपिका ?

उत्तर - सावित्रीबाई फुले

 प्र.46. देशातील नव्हे आशिया खंडातील पहिली मुंलीची शाळा काढणारे दाम्पत्य  ?

उत्तर- फुले दांपत्य  1 जाने. 1848

 प्र.४७.   सावित्रीबाई फुले यांना किती भाऊ होते व भावांचे नांव काय ?

 उत्तर - 3 भाऊ १) सदूजी २) सखाराम ३) श्रीपती

 प्र.४८.   सावित्रीबाई फुले यांचे वडील खंडोजी नेवासे पाटील यांच्याकडे कारभाराच्या दृष्टीने कोणते महत्त्वाचे पद होते ?

 उत्तर- इनामदार व नायगांवचे पाटील

 प्र.49.  महात्मा फुले यांनी विधवां महिलासाठी आश्रमाची स्थापना केव्हा केली ?

 उत्तर – इसवी सन 1871

 प्र.५०- महात्मा फुले यांनी स्थापन केलेल्या विधवा महिला आश्रमाचे संयोजक कोण होते ?

 उत्तर - सावित्रीबाई फुले

प्र.५१ - महात्मा फुले यांची पहिली पुण्यतिथी कोठे साजरी करण्यात आली व केव्हा ?

उत्तर -  पुणे शहराजवळ ओतूर येथे 1891 मध्ये

प्र.५२ - सावित्रीबाई फुले यांनी ऑगस्ट 1868 मध्ये कोणत्या दोन समाजातील पहिला अंतर जातीय विवाह घडून आणला 

उत्तर - ब्राम्हण समाजाचा गणेश व महार समाजाची सारजा यांचा

प्र.५३- सावित्रीबाई फुले यांनी 1876 -77 च्या भिषन दुष्काळामध्ये कोणत्या अन्नछत्रेची सुरुवात केली ? कोठे?

उत्तर - व्हिक्टोरिया बालकाश्रम अन्नछत्र धनकवडी येथे

प्र. ५४ - फुले दांपत्य यांच्या दत्तक पुत्र डॉक्टर यशवंत यांच्या पहिल्या पत्नीचे नांव काय ?

उत्तर - राधाबाई

प्र. ५५ - डॉक्टर यशवंत यांच्या पहिली पत्नीचे निधन केंव्हा झाले ?

उत्तर -  1895

प्र.५६ - फुले दांपत्य डॉक्टर यशवंत यांच्या दुसऱ्या पत्नीचे  व मुलीचे नांव काय ?

उत्तर - दुसरी पत्नी- चंद्रभागाबाई

          मुलागी - लक्ष्मी उर्फ सोनी

प्र.५७ -डॉक्टर यशवंत यांची  मुलगी "लक्ष्मी"चा विवाह कोणाशी झाला ?

उत्तर - गंगाराम होले यांचे चिरंजीव बाळू यांच्याशी

प्र.५८ कामगार नेते तथा मुंबई प्रांताचे सत्यशोधक समाजाचे पहिले अध्यक्ष नारायण मेघाजी लोखंडे यांचा मृत्यू केंव्हा झाला ?

उत्तर - 9 फेब्रुवारी 1897

प्र.५९ - सावित्रीबाई फुले यांनी "पहिला सत्यशोधकीय विवाह" केंव्हा व कोनामध्ये घडवून आणला ? 

उत्तर - 25 डिसेंबर 1873

       सिताराम अल्हाट व राधाबाई निंबळकर या दोघात..

प्र .६०- सावित्रीबाई फुले यांनी दुसरा सत्यशोधकिय विवाह कधी व कोणाच्या दोघात घडवून आनला ?

उत्तर - 7 मे 1874 मध्ये..

    ज्ञानोबा ससाने व काशीबाई शिंदे

प्र.६१ -  फुले दांपत्ये यांनी काशीबाईचा मुलगा यशवंत यास दत्तक घेण्यापूर्वी  अगोदर कोणास दत्तक घेतले होते ?

उत्तर - शांताराम यास..

        पण तो 5-6 वर्षच जगला..

प्र. ६२- महात्मा फुले यांनी पुण्यामध्ये स्वतंत्र ग्रंथालयाची स्थापना केव्हा केली  ?

उत्तर -  17 सप्टे. 1882

प्र.६३- महात्मा फुले यांनी सुरू केलेल्या "स्वतंत्र ग्रंथालय" ला आज कोणत्या नावाने ओळखले जाते ?

उत्तर - पुणे लायब्ररी  

प्र.६४- सावित्रीबाई फुले यांना आदर्श शिक्षक पुरस्कार केव्हा मिळाला ?

उत्तर - 16-11-1852 रोजी

प्र.६५- इंग्रज सरकारने फुले दांपत्य यांचा जाहीर सत्कार केव्हा केला ?

उत्तर - 16 सप्टे. 1852 

ही प्रश्नमंजुषा सर्वांना शेअर करा धन्यवाद

स्कॉलरशिप परीक्षा टेस्ट 16

टेस्ट सोडवा सर्टिफिकेट मिळवा..🙏🙏🙏

लोकप्रिय पोस्ट