२६ जानेवारी: दिनविशेष
भारतीय प्रजासत्ताक दिन (Republic Day of India):
भारतात दरवर्षी २६ जानेवारी हा दिवस 'प्रजासत्ताक दिन' म्हणून मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. २६ जानेवारी १९५० रोजी भारताचे संविधान पूर्णपणे अंमलात आले आणि भारत एक सार्वभौम लोकशाही प्रजासत्ताक राष्ट्र बनले. हा दिवस भारताच्या स्वातंत्र्याच्या घोषणेचे (१९३० मध्ये भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने घोषित केलेल्या 'पूर्ण स्वराज' दिनाचे) स्मरण करतो. या दिवशी नवी दिल्ली येथे राजपथावर भव्य परेडचे आयोजन केले जाते, ज्यात विविध राज्यांच्या चित्ररथांचा समावेश असतो आणि भारताची लष्करी ताकद व सांस्कृतिक विविधता दर्शविली जाते.
महत्त्वाच्या घटना:
* १५६५: विजयनगर साम्राज्य आणि दख्खनचे सुलतान यांच्यात तालिकोटा येथे लढाई झाली. या लढाईत विजयनगरचा पराभव होऊन दक्षिण भारतात मुस्लिम सत्तेला सुरुवात झाली.
* १८३७: मिशिगन अमेरिकेचे २६ वे राज्य बनले.
* १८७६: मुंबई आणि कलकत्ता (आता कोलकाता) दरम्यान रेल्वे सेवा सुरू झाली.
* १९२४: रशियातील सेंट पीटर्सबर्गचे नाव लेनिनग्राड असे ठेवले.
* १९३०: ब्रिटिश राजवटीत भारतात प्रथमच 'स्वराज दिन' साजरा करण्यात आला, ज्याची आठवण म्हणून २६ जानेवारी हा संविधान अंमलात आणण्यासाठी निवडला गेला.
* १९४२: दुसरे महायुद्ध – युरोपमधील उत्तर आयर्लंडमध्ये अमेरिकन सैन्याचे आगमन झाले.
* १९४९: भारतीय संविधानाचा पहिला मसुदा मंजूर झाला. (हे संविधान २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी स्वीकारले गेले, पण २६ जानेवारी १९५० रोजी पूर्णपणे लागू झाले).
* १९५०:
* स्वतंत्र भारताचे संविधान लागू झाले आणि भारताला एक सार्वभौम लोकशाही प्रजासत्ताक घोषित करण्यात आले. तेव्हापासून हा दिवस प्रजासत्ताक दिन म्हणून साजरा केला जातो.
* भारताचे शेवटचे गव्हर्नर जनरल सी. राजगोपालाचारी यांनी राजीनामा दिला आणि डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी देशाचे पहिले राष्ट्रपती म्हणून पदभार स्वीकारला.
* १९५७: जम्मू-काश्मीरला भारताचा अविभाज्य भाग बनवण्यात आले.
* १९६३: मोरपंख भारताचा राष्ट्रीय पक्षी म्हणून घोषित करण्यात आला.
* १९६५: हिंदी ही भारताची अधिकृत भाषा बनली.
* १९८१: जपानमधील 'फुजी झेरॉक्स'ने जगातील पहिली कॉम्प्युटर प्रिंटर सादर केली.
* १९९८: भारत सरकारने 'के.आर. नारायणन' यांना भारतरत्न पुरस्काराने सन्मानित केले.
* २००१: गुजरातमध्ये विनाशकारी भूकंप झाला, ज्यात सुमारे २०,००० लोकांचा मृत्यू झाला.
* २००८: भारतीय नौदलाचे पहिले अण्वस्त्रवाहू पाणबुडी 'आयएनएस अरिहंत' चे अनावरण झाले.
* २०१५: अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा हे प्रजासत्ताक दिनाच्या सोहळ्याला उपस्थित राहणारे पहिले अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष बनले.
जन्म:
* १७८१: बिशप हेबर – ब्रिटिश लेखक आणि संगीतकार.
* १८९१: एम. ए. अय्यंगार – भारताचे दुसरे लोकसभा अध्यक्ष.
* १९०६: बाळूभाई शहा – भारतीय समाजसुधारक.
* १९२३: भालचंद्र नेमाडे – ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेते, प्रसिद्ध मराठी साहित्यिक.
* १९२६: केशवराव धायबर – स्वातंत्र्यसैनिक आणि समाजसेवक.
* १९२६: श्यामलाल यादव – भारतीय राजकारणी.
* १९५७: दलीप सिंग राणा (द ग्रेट खली) – भारतीय व्यावसायिक कुस्तीपटू.
* १९६०: मायावती – भारतीय राजकारणी, उत्तर प्रदेशच्या माजी मुख्यमंत्री.
* १९६८: रवी तेजा – प्रसिद्ध तेलुगू चित्रपट अभिनेते.
मृत्यू:
* १७३०: कवी श्रीधर – प्रसिद्ध मराठी कवी.
* १८२३: एडवर्ड जेन्नर – देवीची लस शोधून काढणारे संशोधक व डॉक्टर.
* १८७९: ज्युलिया मार्गारेट कॅमेरॉन – भारतीय-श्रीलंकन छायाचित्रकार.
* १९१९: इस्माईल केमाली – अल्बेनिया देशाचे पहिले पंतप्रधान.
* १९४२: पंडित राम प्रसाद बिस्मिल – प्रसिद्ध भारतीय क्रांतिकारक. (काही नोंदीनुसार डिसेंबर १९२७ मध्ये फाशी देण्यात आली).
* २००१: स्वातंत्र्यसैनिक जी. सी. दास यांचे निधन.
* २००४: डॉ. राजेंद्र कुमार – भारतीय वैज्ञानिक.
* २००९: ज. द. गोंधळेकर – मराठी लेखक आणि इतिहासकार.
* २०१४: नयनतारा सहगल – भारतीय लेखिका.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा
Please write comment आपल्या बहुमूल्य प्रतिक्रिया बद्दल मनःपूर्वक आभारी आहोत..🙏🙏